De een mediteert om te kunnen omgaan met werkstress, de ander om zichzelf beter te begrijpen. Sommigen mediteren om de dag goed te beginnen en anderen om beter te kunnen slapen. Of je nou mediteert om mentaal gezond te blijven, je hoofd koel te houden of gewoon omdat je niet beter weet, wat het fysiek met ons doet is vrijwel altijd hetzelfde. Onderzoek toont namelijk dat mediteren effect heeft op de structuur van ons brein.
Delen van je brein
Om de effecten van meditatie te begrijpen is het essentieel om eerst een aantal delen van je brein te begrijpen. Ten eerste heb je je laterale prefrontale cortex en je mediale prefrontale cortex. Vanuit je laterale prefrontale cortex kun je meer rationeel kijken naar situaties en krijg je een gebalanceerd perspectief; dit wordt ook wel je ‘Assessment Center’ genoemd. Je mediale prefontale cortex is juist meer het ‘Me Center’, het deel waarmee je situaties op jezelf betrekt, naar je eigen perspectief en ervaringen. Maar het meest interessante aan deze cortex is dat deze ook weer bestaat uit twee delen; de ventromediale mediale prefrontale cortex (vmPFC) en de dorsomediale prefrontale cortex (dmPFC). Met je vmPFC verwerk je informatie die gaat over jou of over mensen met wie je veel gemeen hebt, dit is het deel van je brein dat ervoor zorgt dat je situaties te persoonlijk opvat. Het andere deel, namelijk de dmPFC helpt je informatie verwerken over mensen die niet op jou lijken en hiermee kun je dus empathie voelen en vergroten.
Wat gebeurt er wanneer je mediteert?
Heel technisch verhaal, maar wat gebeurt er nou wanneer je mediteert en waarom is deze informatie relevant? Het onderzoek Dr. Rebecca Gladding M.D. toonde wanneer je niet mediteert dat je brein sterke neurale connecties heeft met je ‘Me Center’ en dat je daarom ook weer sterke connecties maakt met sensaties en pijn die je fysiek voelt. Dit betekent dat alles wat je meemaakt en fysiek voelt direct wordt gelinkt met jou, waardoor je brein vaak tot de conclusie komt dat het jouw schuld is dat je dit meemaakt. Ook kom je in sneller in een vicieuze cirkel terecht waarin je steeds weer dezelfde fouten of verkeerde keuzes maakt.
Dit komt doordat de neurale connecties met je ‘Assessment Center’ zwakker zijn. Door regelmatig te mediteren kun je deze connectie versterken én tegelijkertijd ook de connectie met je ‘Me Center’ verzwakken. Dit zorgt ervoor dat angststoornissen of negatieve gedachten kunnen afnemen door te mediteren en je veel rustiger kunt kijken naar situaties door de tijd nemen om te reflecteren. Deze sterkere connectie zorgt er namelijk voor dat je rationeler kunt nadenken wanneer je iets waarneemt, mocht dat nou stress of pijn zijn. Je leert sensaties van de buitenwereld rustiger waar te nemen en ook te accepteren dat er niks mis met jou is of dat jij er eigenlijk vrij weinig aan kan doen. Regelmatig mediteren levert ook nog andere bonuspunten op voor je mediale prefontale cortex; de connecties van je dmPFC worden namelijk wél sterker, waardoor je empathischer wordt en je anderen en hun beweegredenen beter kunt begrijpen. Dit helpt je uiteraard weer beter begrijpen waarom mensen je op een bepaalde manier behandelen en kun je dit weer relativeren en accepteren. Om vervolgens weer rustig door te gaan met je leven.
Waargenomen veranderingen in hersenmassa
Door de jaren heen zijn er verschillende onderzoeken gedaan over de effecten van meditatie en yoga op onze hersenen. Zo bleek dat na 8 weken dagelijkse meditatie de dichtheid van de grijze massa in de Amygdala, het ‘alarm systeem’ in onze hersenen die zorgt voor initiële emotionele reacties was afgenomen vergeleken met de controle groep die niet mediteerde in dezelfde periode. En weer een ander onderzoek toont dat yoga onze hersenen beschermt tegen cognitieve afname door ouderdom.
Starten met mediteren?
Zelf doe ik al jaren aan yoga, maar meditatie bleef ik altijd heel lastig vinden. En eerlijk gezegd duurde het voor mij ook wel minstens 6 jaar om zowel de fysieke als mentale veranderingen van yoga te zien. De grootste uitdaging voor mij had te maken met geduld en acceptatie. Leren geduld hebben voor bepaalde poses en dat je die niet kunt forceren, maar dat deze naar jou toe komen met de tijd is voor mij een belangrijke les die ik door vertaal naar de dingen die ik dagelijks mee maak. En acceptatie is weer een andere les, want hoe graag je iets ook wilt is het soms ook niet voor jou weggelegd. En dit is allemaal okay. Het is een lange reis, maar zo is het leven ook. Je valt, bezeert jezelf, leert ervan, staat op en gaat weer verder. Soms een stukje wijzer, maar soms ook met iets meer baggage die je later ergens los kunt laten.
Hierbij een aantal tips van een meditatie rookie:
– Probeer simpel te beginnen, door elke dag 5 minuten te focussen op je ademhaling. Voel hoe je ademhaling je lichaam binnenstroomt en vervolgens weer verlaat.
– Om deze positieve effecten op je brein te krijgen moet je regelmatig mediteren; dus dagelijks of om de dag.
– Je hebt geen fancy tools nodig om te mediteren, je hoeft zelfs niet stil te zitten. Je kan ook liggen of achter je bureau een momentje nemen om te verbinden met je zijn.
– Het gaat er niet om dat je aan ‘niks’ denkt (dit is super lastig), maar dat je gedachten laat komen en vervolgens ook weer kunt laten varen.
– Stress en emoties kunnen zich opkroppen in je lichaam en spieren en door goed uit te ademen kunnen we dit loslaten en ontspannen. Probeer het volgende: haal diep adem en tel hoe lang je in ademt, verdubbel het aantal seconden terwijl je rustig uit ademt. Duurt het bijvoorbeeld 4 seconden om in te ademen, doe er dan 8 seconden over om uit de ademen. Herhaal het een paar keer. Deze oefening kun je ook makkelijk tijdens werk doen.
– Download een app zoals Headspace of zoek begeleidende meditaties tussen Spotify podcasts. Mediteren kan lastig en eng zijn en een fijne begeleiding kan heel veel verschil maken.
Leave A Reply